Günümüzde binlerce hayvan türü nesli tükenme tehlikesi altındadır.  Peki zamanla tüm hayvanların nesli tükenecek mi? Basit cevap şudur: Sadece belirli “şartları” sağlamayanlar.

25.000’den fazla nesli tükenmekte olan tür olduğunu ve birçoğunun muhtemelen 2050’ye kadar neslinin tükeneceğini biliyor muydunuz?  Bu bilgi tüm hayvanların sonunda hepsinin neslinin tükeneceği ve gelecekte gezegende tek bir tane bile kalmayacağı endişesini size sorgulatabilir. Bu yazımızda bu soruyu cevaplamaya çalışacağız.

• Uluslararası Doğa Koruma Birliği‘ne (IUCN) göre, şu anda ciddi bir şekilde tükenme riski taşıyan 25.000’den fazla bitki ve hayvan bulunmaktadır.
• En riskli türlerden biri de Java Gergedanıdır ve hala bu hayvanlardan sadece 50 tanesi doğal ortamlarında yaşamaktadır (Endonezya). Sorunun büyük bir kısmı, insanların boynuzlarının büyülü özelliklere sahip olduğu inancı yüzünden yasa dışı olarak bu hayvanları avlamasından kaynaklanmaktadır.
• Vaquita ise (Körfez muturu), vahşi doğada yalnızca 40 tane kalan kritik olarak nesli tükenme tehlikesi olan bir türdür. Doğal ortamları Kaliforniya Körfezi’nin (Meksika) kuzey kesimidir. Bu hayvanlara yönelik asıl tehdit, sıklıkla balık ağlarına yakalanmalarından kaynaklanır.
• Çoğu insan çekirgeleri bir haşere olarak görmektedir. Fakat Crau Ova Çekirgesi adında bir alt tür IUCN kırmızı listesinde de yer almaktadır.  Çünkü bu hayvanların Fransa’daki yaşam alanları her geçen gün yok edilmektedir. Ortadan kaybolmaları durumunda ise bu çekirgeleri yiyen kerkenez gibi kuşlar için bazı ciddi sonuçlar doğacaktır.
• Vaşak, leopar, çita, macellan pengueni, caretta caretta, komodo ejderi, kutup ayısı, panda, dağ gorili nesli tükenme tehlikesindeki bazı hayvan türleridir.

Bütün Hayvanların Nesli Tükenecek mi?

Eğer karamsar biriyseniz ve bazı şeyler bu şekilde devam ederse tüm hayvanların birkaç on yıl içerisinde dünya üzerinden yok olacağını düşünebilirsiniz. Uluslararası Doğa Koruma Birliği‘ne (IUCN) göre sadece hayvanların % 25’inin tamamen ortadan kalkma riski vardır!

Her ne kadar modern insanların yaptığı zararlı etkinlikler hayvanların neslinin tükenmesine neden olmada (tek rol olmasa da) büyük bir rol oynamış olsa da, bu tehditlere karşı daha savunmasız olan bazı hayvan türleri de vardır. Bazı durumlarda, bu özelliklere sahip olmak onların kaçınılmaz kaderine yol açar. Ama tam olarak bunlar hangi özellikler?

1- Sınırlı Bölgelerde Yaşayanlar

Mesela bir ada gibi tek bir yerde yaşayan hayvanlar, özellikle başka bir yere gidemeyecekleri için risk altındadırlar. Ayrıca, etraflarında bulunan hayvanlar dışında hiçbir hayvanla temas halinde olmamak, yeni türlerin getirdiği hastalıklara karşı savunmasız oldukları anlamına da gelir.

2- Göç Edenler

Sadece kuşlardan bahsetmiyoruz. Bu durum, bir tek soğuktan veya sıcaktan kaçmak için değil aynı zamanda uzun bir yolculuğa çıkan herhangi bir hayvan için geçerlidir. Bu hayvanlar yüksek risk altındalardır çünkü gittikleri her bölgede belirli yaşam koşullarına sahip olmalıdırlar.

3- Geniş Alanlara İhtiyaç Duyanlar

Geniş alanlara ihtiyaç duyan hayvanların temel “zayıflığı” normal yaşam tarzlarını yaşamak için çok fazla bölgeye ihtiyaçları olmasıdır. Çiftleşmek için, yemek aramak için ya da herhangi bir nedenle yüzlerce km yol gidebilirler.

4- Büyükler

Kutup ayıları, filler ve gergedanlar en bilindik nesli tükenme riski taşıyan türlerden bazılarıdır. Kutup ayılarının maruz kaldığı sorun küresel ısınma ve buzulların erimesiyle ortaya çıkan iklim değişikliğidir. Diğer ikisinin sorunu ise yasa dışı avlanma ve yaşam alanlarının tahrip edilmesidir. Fakat başka bir sorun daha var. Büyük hayvanların çok fazla yemek yemesi gerekir. Ekosistemleri değiştikçe normalden daha az besine sahip olabilmektedirler.

5. Yeterince Üreyemeyenler

Av ve habitat kaybı nedeniyle nesilleri tükenme riskiyle karşı karşıya geldiği için buna bir örnek gorillerdir. Anne goriller annesine birkaç yıl bağımlı olan çocuklarına çok fazla zaman ve enerji harcarlar. Dişi goril ise bu süre boyunca tekrar hamile kalmaz ve temel olarak da kendisini tamamen çocuğuna adar.

Nesli tükenme tehlikesi altındaki diğer türler, istikrarlı olan ortamlarda yaşayan türlerdir. İklim değişikliği nedeniyle bu istikrar ortadan kalkarsa, normal yaşam döngüleri ile (sürüngenlerde olduğu gibi) hayatta kalamazlar. Küçük gruplar oluşturan hayvanlar da risk altındadır, çünkü avcıların ve av hayvanlarının onları tespit etmesi daha kolaydır.