Bilimsel Sınıflandırması

Alem (Kingdom): Hayvanlar (Animalia)
Şube (Phylum): Kordalılar (Chordata)
Sınıf (Class): Memeliler
Takım (Order): Carnivora
Familya (Family): Ursidae
Cins (Genus): Ursus
Bilimsel Adı: Ursidae

Ayı Hakkında Genel Bilgiler

Av: Balık, Nektar, Böcekler
Avcı: İnsan, Kurt, Yaban Kedileri
Yaşam Alanı: Orman ve dağlık bölgeler
Beslenme Şekli: Hepçil

Fiziksel Özellikleri

Ortalama Yaşam Süresi:  15 – 35 yıl
Renk: Kahverengi, siyah, beyaz
Boy: 1.2 – 3.3 m
Kilo: 27 – 450 kg
Hız: 55 km / saat

Dünya genelinde, nesli tükenme tehlikesi çok tehlikeliden en az endişe vericiye kadar değişen bir koruma statüsüne sahip sekiz farklı ayı türü vardır. Ayı türlerine bağlı olarak yaşam alanları değişir. Yaşam alanları arasında Kuzey Amerika, Güney Amerika, Avrupa, Asya ve en kuzeydeki kutup bölgeleri bulunur. Normalde insanlar için bir tehdit olmasa da, yavruları varken ürkerse, kışkırtılırsa veya yaklaşılırsa çok tehlikeli olabilecek hayvanlardır.

Ayı Hakkında İlginç Bilgiler

• Etobur bir tür olarak kabul edilirken, çoğu ayı birincil besin kaynağı olarak bitkileri yer.
• Ayılar, aile üyeleri için ölümüne savaşabilen hayvanlardır.
• Birçok ayı uzmanı, ayıların 32 km uzaktan koku alabildiklerini söylemiştir.

Ayı Türleri

Boyut, görünüm ve yiyecek tercihlerini değiştirem sekiz benzersiz ayı türü vardır. Ayılar ağırlıklı olarak Kuzey Amerika, Güney Amerika, Avrupa ve Asya’da  yaşarlar.

Asya Kara Ayısı – Tiber kara ayısı olarak da adlandırılan Asya kara ayısı, ağırlıklı olarak Güney Asya, Afganistan ve Japonya’nın bazı bölgelerinde bulunan bir otobur ayı türüdür. Genellikle dağlık bölgelerdeki ağaçlarda bulunurlar.
Boz Ayı – Boz ayı, Kuzey Amerika, Asya ve Avrupa’da bulunur. Omuzlarının üzerinde duran hörgüçler ve büyük kahverengi fiziği ile en dikkat çekicidirler. Bu ayı türü diğer türlere göre neslinin tükenme olasılığı en düşük olanıdır.
Kuzey Amerika Boz Ayısı – Kuzey Amerika boz ayısı, Kuzey Kanada’dan Orta Meksika’ya kadar alanda bulunurlar. İklim tercihi yoktur. Dikenli armut kaktüsüyle bile beslenebilirler Bu ayı türü dağlık bölgeleri tercih etmektedir. Ancak onları çayırlarda ve sulak alanlarda da görebilirsiniz.
Kutup Ayısı – Kutup ayıları yalnızca Kuzey Kutbu’nu çevreleyen Arktik bölgesinde bulunur. Yüzen buzul bloklarıyla seyahat ederler. Bu buzullar eridikçe, kutup ayılarının varlığına yönelik tehdit artarak onları yok olmaya son derece yatkın hale getirmektedir.
Gözlüklü Ayı – And ayısı olarak da bilinen gözlüklü ayı, ağaçlarda vakit geçirmekten hoşlanır. Güney Amerika’da yaşayan tek ayı türüdür. Bu ayılar, neslinin tükenmesine karşı savunmasızdır.
Panda – Panda, bilinen sevimli görünümleri nedeniyle gezegendeki en tanınmış ayı olabilir. Orta Çin’de ağırlıklı olarak bambu ile ziyafet çekerler. Kara borsadaki talep nedeniyle pandalar doğal ortamlarında nesli tükenme tehlikesi altında kabul edilmektedir.
Tembel Ayı – Tembel ayı, tembel hayvanla benzerliklerinden dolayı bu ismi almıştır. Uzun burun, karıncalar ve termitler de dahil olmak üzere tipik olarak ayılarla ilişkili olmayan avları tüketmelerine izin verir. Tembel ayıları Hindistan ve Sri Lanka’da bulunur.
Güneş Ayısı – Güneş ayıları, göğsündeki krem, hilal işaretleri nedeniyle farklı görünürler. Genellikle arıların yuvalarını yedikleri için bunlara genellikle bal ayıları da denir. Bunları Malezya ve Endonezya’da bulabilirsiniz ve ormansızlaşma nedeniyle yok olmaya karşı savunmasızlar.

Asya Kara Ayısı (Selenarctos thibetanus)
Boz Ayı (Ursus arctos)
Kuzey Amerika Kara Ayısı (Ursus americanus)
Kutup Ayısı (Ursus maritimus)
Gözlüklü Ayı (Tremarctos ornatus)
Panda (Ailuropoda melanoleuca)
Tembel Ayı (Melursus ursinus)
Güneş Ayısı (Helarctos malayanus)

Ayının Fizikler Özellikleri ve Davranışı

Ayılar, kürklü vücutları ve güçlü pençeleri ile ayırt edilirler. Bazıları ağaçlara tırmanır, bazıları yüzer. Bazı ayı alt türlerinin gözlerinin etrafında ve göğüslerinde onları diğerlerinden ayıran daha belirgin işaretler vardır.

Zamanla çeşitli ayı türleri bulundukları çevrelerine uyum sağlamıştır. Örneğin, kutup ayıları karla uyum sağlamak için beyazdır ve Kuzey Amerika kara ayıları, ikamet ettikleri bölgeye bağlı olarak mısır mahsulleri ve kaktüs içeren çok yönlü beslenme alışkanlıklarına sahiptir.

Tüm ayıların keskin bir koku alma, duyma ve görme duyusu vardır. İnsanları görmeden seslerini duyarlar ve kokularını alırlar. Sonuç olarak uzaklaşırlar. Ayılar, doğaları gereği yalnız yaratıklardır. Bununla birlikte, anneler ve yavrular birlikte seyahat ederler ve çiftleşme mevsimlerinde çiftler halinde seyahat ederler.

Asya Kara Ayısı: 50 – 116 kg (110 – 255 lbs)
Boz Ayı: 93 – 410 kg (205 – 900 lbs)
Kuzey Amerika Siyah Ayısı 39 – 409 kg (86 – 900 lbs)
Kutup Ayısı 200 – 682 kg (440 – 1.500 lbs)
Gözlüklü Ayı 64 – 125 kg (140 – 275 lbs)
Ayı Panda 70-125 kg (155-275 lbs)
Tembel Ayı 55 – 141 kg (120 – 310 lbs)
Güneş Ayısı 22 – 50 kg (50 – 110 lbs)

Ayının Yaşam Alanı

Ayı türlerinin coğrafi bölgeleri, görünüşleri kadar çeşitlidir. Çoğu ayı türü, ormanlık bölgelerde yaşamayı tercih eder. Ayılar sayı olarak en çok Kuzey Amerika, Avrupa, Asya ve Afrika’da bulunur. Antarktika ya da Avustralya’da bulunmazlar. Asya kara ayısı gibi bazı ayılar daha yüksek rakımları tercih ederken, kutup ayıları kıyı bölgeleri tercih eder. Gözlüklü ayılar ve Amerikan kara ayıları da çöl iklimlerinde bile yaşayabilirler.. Yeni habitatlara uyum sağlayamayan ayı popülasyonları ise, ormanlık alanların kalkınma ve kereste için tahrip edildiğinden yok olmaya karşı savunmasızdır.

Ayının Beslenmesi

Ayılar, neredeyse her şeyi tüketerek hayatta kalabileceklerini kanıtlamışlardır. Çoğu ayı, pandanın bambu yemesi gibi bitki örtüsünü yer. Bununla birlikte, birçok Kuzey Amerika ayısı çevrelerine uyum sağlamıştır ve elk, ren geyiği ve somon gibi diğer hayvanları ve balıkları da yerler. Deniz ayısı olarak da anılan kutup ayısı, genellikle fokların yanı sıra balinalar ve bazen daha küçük morsları da yedikleri için etobur bir hayvandır. Tembel ayı ise karıncalar ve termitlerle beslenir.

Nadir durumlarda, ayılar yanlışlıkla zehirli bir bitkiyi tüketerek ölebilirler. Bunun dışında, ayılar yaşamak için neredeyse her şeyi yiyebilirler.

Ayı Popülasyonu

Bugün, tüm ayı türleri bir şekilde nesli tükenmeye yatkındır. Bazı ayı türleri diğerlerinden daha savunmasızdır. Asya kara ayıları, kutup ayıları, pandalar, tembel ayıları ve güneş ayılarının hepsinin neslinin tükenmesine karşı savunmasız olduğu düşünülmektedir. Boz ayılar, istikrarlı olarak kategorize edilir. Amerikan siyah ayılarının ise nüfus olarak arttığı düşünülmektedir ve şu anda en az endişe verici olarak onların nesilleri görülmektedir.

Türlerin Tahmini Yaşayan Sayıları

Asya Kara Ayısı – 50.000’den az
Boz Ayı – 200.000
Kuzey Amerika Kara Ayısı – 600.000
Kutup Ayısı – 20.000 – 25.000
Gözlüklü Ayı – 2.000’den az
Panda – 2.000
Tembel Ayı – 7.000 – 10.000
Güneş Ayısı – Bilinmiyor, muhtemelen 1.000’den az

Günümüzün birkaç ayı türü neslinin tükenmesine karşı savunmasız olsa da, yakın tarihte yalnızca birkaç ayı türü veya alt türü yok olmuştur. Buna 1920’lerde Kaliforniya boz ayısı ve 1960’larda Meksikalı boz ayısı dahildir. Her ikisinin de avlanma nedeniyle nesli tükenmiştir. Aynısı Atlas ayısı için de geçerlidir. Atlas ayısı, Afrika’ya özgü tek ayıydı. 1870’lerde nesli tükenmiştir.

Panda ayısının da nesli tükenmek üzereydi ve türleri kurtarmak için büyük çabalar sarf edildi. Birçok bilim adamı, kutup ayısının iklim değişikliği nedeniyle ciddi tehdit altında olduğuna inanmaktadır.

Dev kısa yüzlü ayı, 3.6 metre yüksekliğinde, saatte 65 km hızla koşabilen, 650 kg ağırlığında ve Kuzey Amerika’nın kuzey yarısında yaşayan etobur bir hayvandı. Habitat kaybı nedeniyle Buz Devri’nin sonlarında nesli tükenmiştir. Mağara ayıları Avrupa’nın genelinde yaşamıştır ve son Buz Devri başlamadan 25.000 yıl önce nesli tükenmiştir.

Ayının Avcıları ve Tehlikeleri

Ayı yavruları, çakallar ve kurtlar gibi herhangi bir sayıda yırtıcı hayvana karşı savunmazıdır; ancak, yetişkin ayıların doğal avcısı pek yoktur. Ayıları hedef alan birincil avcılar diğer ayılar ve insanlardır. Yasadışı ayı avı muhtemelen en büyük tehlikedir. Bazı kültürler ayıları etleri için ve çeşitli vücut parçalarını ve organlarını karaborsada satmak için avlarlar. Çevresel değişim, ayıların doğal yaşam alanları ve besin kaynakları için bir başka önemli tehdittir. İnsanların orman bölgelerini tahribibirçok ayı türünü ve alt türünü tehdit etmektedir.

Ayının Yaşam Döngüsü

İlkbaharda bir erkek ve bir dişi ayı arasında kur yapma dönemi gerçekleşir. Erkek ayılar çok eşlidir ve zamanla birkaç dişi ayıyla çiftleşebilir. Yüksek rekabet seviyesi nedeniyle yalnızca en güçlü erkekler çiftleşebilirler. Bu rekabet nedeniyle, dişi ayılar da hayatlarına birkaç partner alırlar.

Üreme ve çiftleşme mevsimi mayıstan temmuz başına kadar sürer. Dişiler genel olarak Ocak ve Şubat aylarında doğum yaparlar. Çiftleşme sonucunda insanlara çok benzer şekilde döllenmiş bir yumurta ve embriyo oluşur . Bir ila altı yavru arasında doğum yaparlar. Anne ayılar oldukça koruyucudur. Genellikle üç yıla kadar yavrularına bakarlar ve ilgilenirler. Bu süre zarfında yavrular anne sütü ve yine anneleri ve kendileri tarafından toplanan yiyeceklerle beslenirler. Ayrılma zamanı geldiğinde, yavrular ayrılmak istemezler. Sonuç olarak, kardeşler genellikle ilk ayrılıktan sonra bir süre daha birlikte kalırlar.

Ayı Türlerinin Ortalama Ömrü

Asya Kara Ayısı – 25-30 yaş, Kayıtlardaki En Uzun Yaşam: 42 yıl
Boz Ayı – 20-30 yaş, Kayıtlardaki En Uzun Yaşam: 40 yıl
Kuzey Amerika Kara Ayısı – 20 yaşında, Kayıtlarda En Uzun Yaşam: 39 yıl
Kutup Ayısı – 20-30 yaş, Kayıtlardaki En Uzun Yaşam: 45 yıl
Gözlüklü Ayı – 20 yaşında, Kayıtlardaki En Uzun Yaşam:  37 yıl
Panda – 15-20 yaş, Kayıtlardaki En Uzun Yaşam: 38 yıl
Tembel Ayı – 20 yaşında, Kayıtlardaki En Uzun Yaşam: : 27 yıl
Güneş Ayısı – 25 yaşında, Kayıtlardaki En Uzun Yaşam:  34 yıl

Yukarıda listelenen ortalamalar, vahşi bir ayının ortalama ömrünü temsil etmektedir. Ayılar yaşlandıkça, tıpkı insanlarda olduğu gibi diş sağlığı etkilenir, görme ve işitme duyuları azalır.