Bilimsel Sınıflandırması

Alem (Kingdom): Hayvanlar (Animalia)
Şube (Phylum): Chordata
Sınıf (Class): Reptilia
Takım (Order): Squamata
Aile (Family): Agamidae
Cins (Genus): Pogona
Bilimsel Adı: Pogona Vitticeps

Genel Bilgiler

Av: Böcekler, Fareler, Yapraklar
Avcı: Kuşlar, Yılanlar, Timsahlar
Yaşam Alanı: Kurak orman ve çöl
Beslenme Şekli: Hepçil
Ağırlık: 0,25 – 0,50 kg
Renk: Kahverengi, gri, sarı, yeşil
Yaşam Süresi: 6 – 15 yıl

“Sakallı ejder, sakalının rengini ruh haline göre anlık olarak değiştirebilme yeteneğine sahiptir.”

Sakallı ejderler Orta ve Güney Avustralya’da yaşar. 15 yaşına kadar yaşayabilen bu hepçil, ruh halini diğer hayvanlara iletmek için çenesinin altındaki dikenli sakalı kullanır. Sakallı ejder soğukkanlıdır, bu nedenle sıcak havalarda yaşaması gerekir. Bu sürüngen, sevecen ve meraklı olduğu için popüler bir evcil hayvandır.

Bilimsel adı Pogona Vitticeps iken sakallı ejder bu sürüngenin ortak adıdır. Bu sürüngenin taksonomisine biraz daha bakın ve onun Agamidae ailesine ait olduğunu ve sınıflandırmasının Reptilia olduğunu göreceksiniz. Bu hayvanın bilimsel adı, sakal anlamına gelen Yunanca Pogona (Pogon) ve çizgili sakal anlamına gelen Vitticeps kelimelerinden gelmektedir.

Fiziksel Özellikleri ve Davranışı

Sakallı ejderin sarımsı, ten rengi bir cildi vardır. Kuyruğu dahil 60-70 cm uzunluğa kadar ulaşabilir. Yetişkin bir sakallı ejder, 500 gr ağırlığa kadar çıkabilir.

Bu sürüngenin çenesinin altında ve vücudunun yanlarında dikenler vardır. Ayrıca üçgen başının kenarlarında kulak delikleri vardır. Sakallı ejderin dört sağlam bacağı ve ağaçlara tırmanmasına yardımcı olan keskin pençeleri vardır.

Sakallı ejder, rengini değiştirerek ve çevresine karışarak kendisini yırtıcılardan korur. Ayrıca pulları ve dikenli derisi, yılan veya şahin gibi bir yırtıcı onu yakalamaya çalıştığında onu korumaya yardımcı olur. Bu hayvan kendini tehdit altında hissettiğinde dikenli sakalını şişirir ve düşmanlarına kendini daha büyük göstermek için ağzını açar.

Sakallı ejderler, çiftleşme mevsimi dışında, utangaç, yalnız hayvanlardır. Sadece bölgelerinin tehdit altında olduğunu hissettiklerinde saldırgan olabilirler. Ayrıca erkekler eş seçerken agresif olabilirler.

Sakallı ejderin dikenli sakalı, birçok yönden iletişim kurmasına yardımcı olur. Bu sürüngen sakalının rengini değiştirip başını hızla sallayınca başka bir erkek üzerinde üstünlük göstermeye çalışır. Başını yavaşça sallayıp bacaklarından birini kaldırdığında, bölgedeki başka bir ejderha için tehdit oluşturmadığını gösterir.

Sakallı Ejder Nerede Yaşar?

Avustralya kıtasında yaşayan 8 tür sakallı ejder vardır. Savanalar, ormanlık alanlar ve çöller dahil olmak üzere kurak ve subtropikal ortamlarda yaşarlar. Bu bölgelerde ağaçlara tırmanır ve güneşlenmek için dallara otururlar. Bu kadar yüksekte olmak, bölgedeki yırtıcıları daha kolay fark edebilmelerini ağlar. Ayrıca, oturdukları dalla karışarak renklerini değiştirebilirler. Bazı sakallı ejderler ise kayaların üzerinde güneşlenir. Bu sürüngen, bir kayanın üzerinde güneşlenirken bir avcı görürse, yeraltına saklanmak için kayaların arasındaki bir yarığa koşar.

Sonbaharda soğuk hava mevsimi başladığında, sakallı ejderler brumation adı verilen bir tür kış uykusuna yatarlar. Brumasyondayken, bu sürüngen bir ayı gibi tamamen uykuda değildir. Bu süre zarfında yemek yemeye ve su içmeye devam ederler.

Sakallı Ejder Ne Yer?

Sakallı ejderler hepçildir. Beslenmeleri konusunda seçici değildirler. Hamamböceği, cırcır böceği ve çekirge gibi böcekleri yerler. Ayrıca çiçekler, meyveler ve yapraklar ile atıştırma yaparlar. Bazı sakallı ejderler, kertenkeleleri ve fare gibi küçük kemirgenleri de yerler.

Bu sürüngenler günde yaklaşık bir kez yemek yerler. Yetişkin sakallı ejder, cırcır böceği avlıyorsa 2 veya 3 büyük cırcır böceği yiyebilir.

Ateşböcekleri ve karanlıkta parlayan diğer böcekler sakallı ejderler için zehirlidir. Ateş böceğinin vücudundaki parıldamasını sağlayan kimyasal, sakallı ejder için zararlıdır. Ayrıca sakallı ejderler meyve yerler, ancak avokado da onlar için zehirlidir.

Avcıları ve Tehlikeleri

Yılanlar, kuşlar, dingolar, goannalar ve timsahlar sakallı ejderin ana yırtıcılarıdır. Bir baykuş, güneşlenmekte olan sakallı ejderi kapmaya çalışabilir veya bir dingo, öğleden sonra biraz güneşlenmek için kayanın üzerinde yatan sakallı ejderi yakalayabilir. Sakallı ejder saatte 14 km hızla koşabilse de, bazı avcıları kadar hızlı değildir.

Sakallı ejderler ayrıca insanlar tarafından tehdit altındadır. Ağaçlar kesildiğinde veya arazi temizlendiğinde, sakallı ejderlerin yaşayacak yeri kalmaz. Ayrıca, bazı sakallı ejderler yakalanır ve diğer ülkelerde egzotik evcil hayvanlar olarak satılır. Bu, vahşi doğadaki nüfusu azaltır. Neyse ki, Avustralya’da sakallı ejderlerin bu tehditlerin her ikisinden de korunduğu koruma alanları vardır.

Yaşam Döngüsü

Sakallı ejderler ilkbahar ve yaz aylarında çiftleşirler. Erkek sakallı ejder çiftleşme mevsimi boyunca dişiyi çekmek için başını sallar ve ayaklarını yere vurur. Bir dişi bir seferde 11 ila 30 yumurta bırakabilir. Bir erkekle çiftleştikten sonra, dişi 11’den 30’a kadar olan iki veya üç farklı grup yumurta bırakabilir. Bu sürüngenin gebelik süresi 55 ila 75 gündür. Bu gebelik süresi, 90 ila 120 gün olan bir iguanadan çok daha kısadır.

Sakallı ejderin kuluçka sırasında cinsiyetinin değişmesi mümkündür. Kuluçka sırasında hava sıcaklığı fazla sıcaksa, gelişmekte olan bir erkek dişiye dönüşebilir.

Yavru sakallı ejderin yumurtasından çıkması yaklaşık üç gün sürer. Doğum ağırlığı yaklaşık 20 – 25 gram ve yaklaşık 6 – 8 cm uzunluğunda olurlar.

Dişi sakallı ejder yumurtalarını bıraktığında onları bir daha görmez. Yavrular yumurtadan çıktıktan hemen sonra kendi başlarına yaşamaya çalışırlar.

Sakallı ejder yaklaşık 15 yıl yaşayabilir. Evcil hayvan olarak ise yırtıcılardan gelen tehdidin olmaması nedeniyle biraz daha uzun yaşayabilir. Bu sürüngenler bazen solunum yolu enfeksiyonlarına ve parazitlere karşı savunmasızdır. En yaşlı sakallı ejder, Guinness Rekorlar Kitabı’nda listelenmiştir. Sebastian adlı bu sakallı ejder 18 yaşına kadar yaşadı. 2016 yılında İngiltere’de öldü.

İlginç Bilgiler

• Sakallı ejder 60-65 cm uzunluğa kadar büyüyebilir.
• Bazı sakallı ejderler soğuk havalarda bir tür kış uykusuna yatar.
• Sakallı ejderler ormanlık alanlarda, çöllerde ve savanlarda yaşar
• Bu sürüngenler vücut ısısını yükseltmek için kayaların üzerine uzanıp güneşlenirler.

Sakallı Ejder Popülasyonu

Sakallı ejderin resmi koruma statüsü en az endişe verici seviyededir. Bu sürüngenlerin nüfusu Avustralya’da stabildir. Ayrıca, dünya çapında hayvanat bahçelerinde yaşayan 900’den fazla sakallı ejder vardır. Avustralya’da sakallı ejderleri yakalayıp ülke dışına göndermeye çalışan kaçak avcılardan koruyan yasalar vardır. Bu yüzden Avustralya dışında da yetiştirilmektedirler.

Sakallı Ejder İnsana Saldırır mı?

Evet. Sakallı ejderhalar meraklı ve sevecendir ama tek istisna, üreme mevsimi boyunca bölgesini koruyan bir erkeğin sert davranışlarıdır. Ayrıca sakallı ejder biri veya bir şey tarafından tehdit edildiğini hissederse agresif bir şekilde davranabilir.