Bilimsel Sınıflandırması

Alem (Kingdom): Hayvanlar (Animalia)
Şube (Phylum): Arthropoda
Sınıf (Class): Insecta
Takım (Order): Hymenoptera
Aile (Family): Vespidae
Cins (Genus): Vespa

Genel Bilgiler

Av: Bal arıları, çekirgeler, diğer böcekler
Yaşam Alanı: Kovanlar
Beslenme Şekli: Hepçil
Renk: Kahverengi, sarı, siyah, beyaz

Daha önce bir eşek arısı tarafından sokulduysanız, bu agresif böcekleri tanıdığınız anlamına gelir. 

Eşek arılarının sokmaları acı verici olmakla kalmaz, aynı zamanda kovanlarının tehdit altında olduğunu hissederlerse sürü halinde de saldırabilirler. Pek çok böcek gibi nektar ve bitki yerken, protein kaynağı olarak arı, çekirge ve diğer böceklerle de beslenirler. Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika’da yaşayan 20’den fazla tür vardır. Eşek arılarının (hornet) tümü Vespa cinsine ait türlerdir. Cins içinde tüm dünyada yaşayan 22 tür vardır. Bu türler genellikle bulundukları yere göre adlandırılırlar.

Eşek Arısı Hakkında İlginç Bilgiler

• Eşek arıları soktuklarında kurbanlarına zehir enjekte ederler. Diğer böcekleri sokarken bu zehir avlarını öldürmeye yeter. İnsanlarda veya çoğu hayvanda ise sadece sokma ağrı ve şişlik yapar.
• Bazı insanlar, şiddetli reaksiyonlara neden olabilen, arı sokmalarına karşı alerjisi vardır. Bunlar, nefes almayı imkansız hale getiren şiddetli şişliklerden oluşur. Eşekarısı sokmaları acil tıbbi bakım gerektirebilir.

Eşek Arıları Nerede Yaşar?

Ülkemizde yaşayan yaygın türü “sarıca” olarak bilinen Avrupa eşek arısıdır. Asya Dev Hornet veya Vespa mandarinia gibi diğer türler Asya’da yaşar. Oryantal Yaban Arısı güney Asya ülkelerinde, Rusya’nın bazı bölgelerinde, Avrupa’nın bazı bölgelerinde ve Türkiye, İran, Afganistan, Umman, Pakistan ve Türkmenistan dahil olmak üzere Orta Doğu’daki birçok ülkede yaşar.

Eşek arıları, yüksekte, ağaçlarda ve çalılarda yaşarlar. Kovanlarını odun çiğneyip tükürükleriyle macun haline getirerek yaparlar. Her kovanda ilkbaharda inşa sürecine başlayan bir kraliçe arı vardır. Bazı türler kovanlarını hemen hemen her yere kurarken, diğerleri aktif olarak içi boş bir ağaç gövdesi gibi korunaklı yerler ararlar.

Her kovanda yüzlerce işçi olabilir. Kraliçe, kendi kurduğu küçük kovana yumurtlayarak ilk nesle başlar. Bu yumurtalar yumurtadan çıkıp yetişkinlere dönüştüğünde (toplamda yaklaşık dört hafta sürer), kraliçenin yumurtlamaya devam edebilmesi için inşa etme görevlerini üstlenirler.

Fiziksel Özellikleri ve Davranışı

Eşek arıları, ailelerindeki diğer birçok sokan böcek gibi siyah ve sarıdır. Hareket etmelerini sağlayan altı bacakları ve kanatları vardır. Boyutları 5 cm uzunluğa kadar çıkabilir. Diğer benzer sokan arılardan daha büyük kafaları vardır ve bu özellik onları diğer arılardan veya sarı ceketlilerden ayırmanın en iyi yollarından biridir. Başlarını karınlarına bağlayan kısımları da sarı ceketlilere göre daha kalındır.

Diğer arılar ile kıyaslandıklarında daha koyu renkte kafaları ve karınları vardır. Siyah tabanlı koyu turuncu renktedirler. Kanatları koyu turuncu-kahverengi ve yarı saydamdır.

Eşek arıları, toplum halinde yaşayan bir arı türüdür. Bunlar, dişi arıların kovanın işlerini yönettiği ve erkek arıların üreme için var olduğu bir kovan yapısına sahiptirler. Aşağıda eşek arılarının yaşam döngüsü aşamaları hakkında birkaç bilgi verilmiştir:

1. Kraliçe arı: Kraliçe arı, bir koloninin üretiminde ve devamlılığında hayati bir rol oynar. İlkbaharda kovan dışında uyanan kraliçe arı, havada uçarak erkek arılarla çiftleşir. Daha sonra, kovanun içine geri döner ve yumurta üretmeye başlar. Kraliçe arı, hayatının 3-5 yılını kovan içinde yumurta üreterek geçirir.
2. İşçi arılar: İşçi arılar, kovanun işlerini yönetir ve kovanun tüm faaliyetlerinde çalışırlar. Kraliçe arı tarafından üretilen yumurtalardan çıkan işçi arılar, ilk olarak kovanun içindeki görevlerde çalışırlar ve daha sonra kovanın dışındaki işleri yaparlar. İşçi arılar, kovanun içindeki temizliği, yuva yapımını, beslenmeyi, yumurtlama ve kraliçe arıya yardımcı olmayı üstlenirler.
3. Erkek arılar: Erkek arılar, koloninin üreme fonksiyonu için var olan arılardır. Erkek arılar, kovanun dışında doğarlar ve çiftleşmek için diğer kovanlara uçarlar.

Eşek arılarının yaşam döngüsü, diğer arı türleri gibi karmaşık ve birbirine bağlıdır. Kraliçe arı, işçi arılar ve erkek arılar arasındaki işbölümü, kovanın sağlıklı bir şekilde işlemesini sağlar.

Avları ve Avcıları

Eşek arıları hepçildir. Tatlı meyve ve nektarın tadını çıkarırken diğer böceklerle de beslenirler. Çiçek nektarı yerine olgunlaşmış şeftali veya elma gibi meyve ve bitkilerin etli kısımlarını yeme eğilimindedirler. Ayrıca protein elde etmek için diğer böceklere saldırırlar. Larvaların büyüyüp yetişkin arılara dönüşmesi için bu proteine ​​ihtiyacı vardır. Yetişkin eşek arıları, iğneleriyle arılara, diğer yaban arılarına, çekirgelere ve ağustos böceklerine saldırır. Zehirleri avlarını hızla öldürür. Birçok tür av olarak bal arılarını tercih eder.

Eşek Arıları ve İnsanlar

Eşek arıları, özellikle alerjisi olanlar için önemli sorunlara neden olabilir. Diğer sokan böceklere karşı bilinen bir alerjiniz varsa, bu arılara karşı da alerjiniz olabilir. Eşek arısı sokmaları, alerjisi olmayanlar için bile acı vericidir. Bölgede ağrının yanı sıra şişebilir ve kızarıklık geliştirebilirler. Alerjisi olanlar için ciddi bir reaksiyon, hava yollarının daralmasına ve ağrılı şişmeye neden olabilir. Bu durumlar hızlı tıbbi müdahale gerektirir.

Yaşanılan alanda bir kovan görüldüğünde onunla uğraşmaya çalışmaktansa bir uzmanla iletişime geçmek en iyisidir. Kovanlar, içi boş ağaç gövdelerine veya evlerin dış cephe kaplamasının altında bulunabilir. Birkaç arıdan kurtulmaya çalışmak, hızla bir sürü saldırısına dönüşebilir.

Arılar sosyal böceklerdir. Bu, kovanlarının tehdit altında olduğunu hissettiklerinde birlikte saldırdıkları anlamına da gelir. Diğer arılara, kovanı savunmak için harekete geçme zamanının geldiğini bildiren bir feromon salarlar. Bu feromonlar giysilerinize yapışabilir ve bu da diğer arıların saldırmasına neden olur. Çok agresif olduklarından, özel ekipman ve koruyucu giysilerle bir profesyonelin onlarla ilgilenmesine izin vermek en iyisidir.

Vahşi doğada bir arı kovanı görüldüğünde, onu kendi haline bırakmak en iyisidir. Etrafta uçarken bitkileri tozlaştırabilirler ve sivrisinek – sinek gibi başka böcekleri de yiyebilirler. Evlerin çevresinde haşere ve tehlikeli olabilmelerine rağmen, arılar vahşi yaşamdaki ekosistemin hayati bir parçasıdır.

Bir eşek arısı insana zarar verebilir mi?

Eşek arısı sokmaları ağrılıdır ve alerjisi olanlarda şiddetli reaksiyona neden olabilir. Çoğu insan eşek arısı sokmasından sorunsuz bir şekilde kurtulurken, alerjik reaksiyon yaşayanların genellikle hemen tıbbi bakıma ihtiyacı vardır.

Eşek arıları saldırır mı?

Yiyecek arayan tek eşek arıları, kendilerini tehdit altında hissetmedikçe genellikle saldırgan değildir. Tehdit altında hissettiklerinde veya yuvalarına çok yaklaştığınızda eşek arısı çok agresif olabilir. Sosyal böceklerdir ve kovanlarını savunma ihtiyacı hissederlerse grup olarak saldırırlar.