Bilimsel Sınıflandırması

Alem (Kingdom): Hayvanlar (Animalia)
Şube (Phylum): Chordata
Sınıf (Class): Aves
Takım (Order): Falconiformes
Aile (Family): Falconidae
Cins (Genus): Falco

Genel Bilgiler

Av: Kuşlar, Tavşanlar, Yarasalar
Avcı: İnsan, Kartallar, Baykuşlar, Kurtlar
Yaşam Alanı: Dağlar ve uçurumlar gibi yüksek alanlar
Beslenme Şekli: Etobur
Ağırlık: 0,7 – 1,2 kg
Renk: Kahverengi, gri, sarı, siyah, beyaz
Yaşam Süresi: 12- 18 yıl

Doğan, havada tüm hayvanlardan daha hızlıdır!

Hızıyla tanınan Doğan, yiyeceğini bir yırtıcı kuş gibi arar. Doğanlar, tek bir kuş türü olmaktan çok, her birini benzersiz kılan belirli özelliklere sahip 40 farklı tür içerir.

Doğan ve Şahin

Doğanların Şahinlerle yakın bir ilişkisi vardır, aynı agresifliğe ve hızlı tepkilere sahiplerdir. Aerodinamik gövdeleri ve uca doğru sivrilen kanatları vardır. Çeviklikleri sayesinde bu kuşlar genellikle avlarını uçuşun ortasındayken de yakalayabilirler.

Bu iki kuş türü sık sık karıştırılmaktadır. Ancak hem fiziksel özellik hem de karakter bakımından doğan ve şahin birbirlerinden oldukça farklıdır. Buna göre iki kuş arasındaki en önemli fark üyesi oldukları takımlardır. Doğan gündüz yırtıcı kuşuyken, şahin atmacagiller takımında yer almaktadır.

Şahini, fiziksel olarak doğandan ayıran en baskın özellik gaga yapısıdır. Bu kapsamda, bir şahinin gagası çengel yapıda ve kıvrık halde bulunmaktadır. Bacakları da tamamen tüy ile çevrelenmiş olan şahinler, genellikle sürü halinde dolaşmayı sevmektedir. Yaşam alanları da doğan ve şahin arasındaki bir diğer ayrımdır. Doğan dağlık alanlarda gezerken, şahin daha çok ormanlık alanları tercih etmektedir.

Fiziksel Özellikleri ve Davranışı

Bu kuşlar, yaklaşık 0,7 – 1,2 kg ağırlığındadırlar. Bu av kuşlarının çoğu küçük ila orta boy arasındadır.

Uzun ve uçlara doğru sivrilen kanatları vardır.  Bu kanatlar genellikle gridir ve kuşun kafası ile bir uyum oluşturur. Boğazları boyunca tüyler beyaz ila neredeyse krem ​​rengindedir ve karınlarının yanlarında hem kahverengi hem de siyah çizgiler bulunur.

Bu kuşlar yalnız olma eğilimindedir, öncelikle çiftleşme mevsiminde bir araya gelirler ve yılın başka zamanları çoğunlukla yalnızlardır. Geri kalan zaman boyunca, bu kuşlar günlerini ya uzun ağaçların tepesinde dinlenerek ya da yiyecek avlayarak geçirirler. Türlerin çoğu gündüzleri avlanır ve güneş ışığı olan her anı değerlendirirler.

Bu kuşların çoğu mevsimsel olarak göç ederler ve kış aylarında daha ılıman bir bölge ararlar. İlginç bir şekilde, bazı türler ise hiç göç etmez.
İnanılmaz derecede bölgelerini savunurlar.  Dinlenme yerlerini savunmak için savaşırlar. Kendilerini ve gençlerini insanlardan, kuşlardan ve diğer hayvanlardan korurlar.

Doğan Nerede Yaşar?

Genellikle sarp kayalıkları ve suya yakın yerleri tercih ederler.

Doğan Ne Yer?

Bu kuşlar etoburdur, yani beslenmelerinde öncelikle et tüketirler. Tercih ettikleri besin kaynakları türden türe değişir, ancak seçici değildirler; çoğu zaman, fazla uğraşmadan kolayca yakalanacak yiyecekleri ararlar.

Doğanlar genellikle büyük avların peşinden gitmezler. Kemirgenler, küçük sürüngenler ve küçük amfibiler en yaygın besin kaynaklarıdır.

Avcıları ve Tehlikeleri

Pek çok canlı gibi, bu kuşlar da kendi yırtıcılarına ve yaşamlarına yönelik diğer tehditlere sahiptir.  Yırtıcı özellikleri onları besin zincirinde oldukça yüksek tutsa da, insanlar ve kurtlar gibi avcıları vardır.

Büyük baykuşlar, genç ve savunmalarında deneyimsiz olan doğanları avlayabilirler.

Bu kuşlar nesli tükenmekte olan türler listesinde “en az endişe verici” olarak kabul edilse de, bu kuşları (şahinler ve kartallarla birlikte) et olarak avlanmaktan koruyan birçok yasa vardır.

Yaşam Döngüsü

Doğan türlerinin çoğu tek eşlidir, bu da onların bir çiftleşme ortağı olduğu anlamına gelir. Çiftleşme sırasında genellikle yuvalama alanlarının etrafındaki bölgeleri işaretlerler.

Dişi şahinler, yavruların kuluçkalanmasında tam sorumluluk alırlar. Erkek doğanlar ise yemek için avlanırken dişiler yavrularla ilgilenir.

Her yuva yaklaşık iki ila dört yumurta içerir. Yavruların kuluçka süresi yaklaşık bir ay sürer. Ancak, farklı türdeki doğan bebeklerin uçmaya başlaması farklı zaman alır.

Ortalama olarak, doğanlar yaklaşık 13 yıl yaşarlar.

İlginç Bilgiler

• Dünyanın en hızlı hayvanı, saatte 385 km hıza ulaşan gökdoğandır. En hızlı kara hayvanının (çita) hızının neredeyse dört katıdır.
• Bu kuşlar uçuş sırasında yiyeceklerini yakalayabilirler.
• Doğanların inanılmaz bir görüşü vardır, bu yüzden yiyeceklerini bu kadar kolay yakalayabilirler. İnsan gözünü aşan hem normal rengi hem de ultraviyole renkleri görebilirler.
• Kuşun kardiyovasküler sistemi, kanatlarını 5 m/s’lik bir hızla çırpmalarını sağlar.

Doğan Popülasyonu

Dünyadaki toplam doğan sayısı şu anda bilinmiyor, ancak koruma durumları genel olarak “en az endişe verici” olarak kabul ediliyor. En son tahminler, dünyada yaklaşık 140.000 doğan olduğunu gösteriyor.

Doğan, şahin midir?

Doğanlar ve şahinler yakından ilişkili olsa da, ikisi arasında bazı farklılıklar vardır.

Doğanlar tehlikeli midir?

Doğanlar, insanlara ve diğer kuşlara ve hayvanlara ancak yuvaları için bir tehlike sezdiklerinde saldırır.

Doğanlar göç eder mi?

Bazı doğan türlerinin mevsimlik göçmenler olduğu bilinmektedir.