Cadı Maki
Bilimsel Sınıflandırması
Alem (Kingdom): Hayvanlar (Animalia)
Şube (Phylum): Kordalılar (Chordata)
Sınıf (Class): Memeliler
Takım (Order): Primat
Familya (Family) : Tarsiidae
Cins (Genus): Makiler
Bilimsel Adı: Tarsius
Cadı Makinin Sloganı
Gözleri, beyninden daha ağırdır!
Cadı Maki Hakkında Bilgiler
Av: Böcekler ve kertenkeleler, kuşlar
Yaşam Alanı: Orman ve çalılıklar
Tehdit: Büyük yırtıcı kediler, yırtıcı kuşlar, yılanlar
Beslenme Şekli: Etçil
Fiziksel Özellikleri
Renk: Kahverengi, gri, altın
Ortalama Yaşam Süresi: 12 – 20 yıl
Boy: 9 – 16 cm
Ağırlık: 80 – 165 gr
Cadı Maki Hakkında
Cadi Maki, Güneydoğu Asya’daki bir dizi adada gür bitki örtüsüne sahip ormanlarda yaşayan küçük bir primat türüdür. Fosil kayıtları, Cadı Maki’nin bir zamanlar Asya, Avrupa, Kuzey Amerika ve Afrika’da bulunduğunu gösterse de günümüzde Malezya, Endonezya ve güney Filipinler’de sadece bir avuç adayla sınırlıdır. Bilim adamları arasında Maki türlerinin isimlendirilmesi ve sınıflandırılması konusundaki sürekli tartışmalara rağmen, 2011’de, genellikle coğrafi konumlarına bağlı olarak Batı Tarsiers, Eastern Tarsiers ve Filipin Tarsiers olmak üzere üç gruba ayrılan 18 farklı Tarsier alt türü vardı. Bilim, vahşi doğada Cadı Makiler hakkında gittikçe daha fazla şey keşfetmeye başlasa da, utangaç davranışları nedeniyle kendilerinin takibi zordur.
Cadı Makinin Görünümü ve Anatomisi
Cadı Maki, geceleri aktif olması ve ağaçta yaşayan yaşam tarzına yardımcı olmak için bir dizi spesifik özellik geliştiren benzersiz ve ayırt edici görünümlü bir hayvandır. Cadı Maki’nin tam görünümü türler arasında biraz farklılık gösterse de, tümü küçük, tıknaz bir gövde ve seyrek olarak kürkle kaplı ya da sonunda bir tutam bulunan uzun kuyruğa sahiptir. Son derece yumuşak tüyleri türlere bağlı olarak griden, kahverengiye veya koyu sarıya kadar değişir, ancak tüm makiler, dallar arasında 5 metreye kadar mesafe atlamalarını sağlayan karakteristik uzun arka ayaklara sahiptir. Cadı Maki’nin vücuduna göre uzun parmakları ve ayak parmakları vardır ve Dalları ya da avı tutmalarına yardımcı olmak için tırnakları vardır. Yine de Cadı Maki’nin en ayırt edici özelliği, özel olarak uyarlanmış omurlar sayesinde her iki yönde de 180 derece dönebilen, vücudunu hareket ettirmeden arkasını görmesini sağlayan kafasıdır. Devasa gözleri 16 mm’ye kadar genişleyebilir ve Cadı Maki’nin karanlıkta ava çıkmasını ve avcılara dikkat etmesini sağlar. Cadı Maki’nin ayrıca yakınlardaki en ufak sesleri bile algılamak için inanılmaz derecede hassas olan büyük yarasa benzeri kulakları vardır.
Cadı Makinin Yaşam Alanı
Bir zamanlar dünyanın her yerinde bulunmalarına rağmen, bugün makiler Güneydoğu Asya’da bir dizi adada bulunmaktadır. Batı Tarsiyerler genellikle Borneo, Sumatra, Bangka, Belitung, Kalimanta adalarında ve çevredeki küçük adalardaki ova birincil ormanlarında veya alçak dağ ormanlarında bulunur. Doğu Tarsiyerler yalnızca Sulawesi ve çevresindeki adalarda bulunabilir. Filipin Tarsiyerleri ova ormanlarını tercih etme eğilimindedir ve Bohol, Samar, Leyte ve Mindanao dahil olmak üzere güney Filipinler’de bir dizi adaya dağılmıştır. Özellikle bir dizi alt türün dağılımı hakkında sınırlı bilgi olmasına rağmen, genel popülasyon eğiliminin öncelikle habitat kaybı ve bu tür küçük ve benzersiz ada eko-sistemlerinin parçalanması nedeniyle azaldığı düşünülmektedir.
Cadı Makinin Davranışı
Yakın zamana kadar tüm maki türlerinin yalnız olduğu düşünülüyordu ancak son araştırmalar, Doğu Tarsiyerlerin en sosyal olduğu ve Batı Tarsierlerin daha yalnız olduğu iki veya üç kişilik gruplar halinde vakit geçirdiği için farklı türler arasında sosyal davranışların değiştiğini göstermiştir. Makiler, hayatlarının çoğunu gündüz dinlendikleri dikey ağaç dallarına tutunarak geçirirler. Bununla birlikte yiyecek aramak için tırmanmaz veya dolaşmaz çevrelerini gözlemlemek için başlarını iki yöne de çevirebildikleri bir ağaç dalına yapışırlar. Daha sonra, inanılmaz derecede güçlü, uzun arka bacaklarını, başka bir dala atlamalarına yardımcı olmak veya iniş sırasında onlara temel tutuş sağlayan yastıklı parmak uçları ve pençeleri ile avına atlamak için kullanırlar. Cadı Maki aynı zamanda nispeten sesli hayvanlardır ve farklı durumlar için farklı sesler çıkarırlar.
Cadı Makinin Beslenmesi
Cadı Maki, dünyadaki tek etobur primatlar oldukları için eşsiz bir hayvandır. Tarsiers gecenin karanlığında dikey dallara yapışarak oturup hareketsiz beklerler ve etraflarını her yönden 180 derece inceleyerek kocaman gözleriyle yakından izlerler. En ufak gürültüyü bile inanılmaz hassas işitirler. Hedefi tespit ettikten sonnra üzerine atlamadan ve ön elleriyle yakalamadan önce ona biraz yaklaşırlar. Uzun parmakları ve ayak parmakları, aynı zamanda uçan avı havada yakalamasını ve onu öldürmeden önce kaçmasını önlemek için neredeyse kafes benzeri kilitleme sağlar. Böcekler, kurbağalar, kertenkeleler ve küçük kuşlar beslenmesinin büyük bir kısmını oluşturur. Hatta bazı maki türlerinin zehirli yılanları avladıkları ve havada küçük yarasaları yakalayabildikleri bilinmektedir. Tarsiyerler, avlarını güçlü çeneleri ve dişlerini kullanarak yemek için ön ellerinde tutarlar.
Cadı Makinin Tehlikeleri
Cadı Maki’nin küçük boyutu nedeniyle, yaşadıkları bölgeye bağlı olarak yırtıcı kediler, yırtıcı kuşlar, büyük yılanlar ve küçük etoburlar dahil olmak üzere çevredeki ormandaki çok sayıda hayvan türü tarafından avlanırlar. Onlar potansiyel bir avcının varlığını hızlı bir şekilde hissedebilir ve daha güvenli bir dala atlamak için genellikle güçlü arka bacaklarını kullanırlar. Bununla birlikte, geri kalan maki popülasyonları, öncelikle yaşam alanlarının bozulması ve parçalanması yüzünden en büyük zararı insanlardan görürler. Tarım (palm yağı), madencilik ve hayvan otlatma için doğal alanlarının azalması, nüfus sayılarında büyük düşüşlere yol açmıştır. Ayrıca genellikle egzotik evcil hayvan ticareti için yakalanırlar, ancak çoğu canlı yiyecek veya uygun uyku alanlarının bulunmaması nedeniyle birkaç gün içinde ölür.
Cadı Makinin Bugünkü Yaşam Durumu
Bugün, farklı maki türlerinin birçoğu, IUCN tarafından Nesli Tehlike Altında veya Kritik Tehlike Altında olarak listeleniyor.Bazı türler, vahşi doğada durumları hakkında bilgi eksikliğinden dolayı IUCN tarafından Veri Yetersiz olarak listelenmiştir. Özellikle Filipin Tarsier’in koruma çalışmaları, bu hayvanları ve geriye kalan birincil orman ceplerini korumaya çalışsa da, doğal alanlarının çoğunda habitat kaybı tehdidi altında kalmaya devam ediyorlar. İnsanların yakaladığı Tarsiyerlerin yalnızca yaklaşık % 50’sinin genel olarak canlı yiyecek eksikliği nedeniyle yeni evlerinde hayatta kalabildiği ve hayvanat bahçelerinde tutulan bireylerin yavaş üreme hızının yanı sıra bebek ölüm oranının da yüksek olduğu için yetiştirme programları oldukça başarısızdır .
Cadı Makinin İnsanlarla İlişkisi
Cadı Maki, İnsanların yanında özellikle utangaç olduğu bilinen inanılmaz derecede yakalanması zor bir hayvandır. Doğal alanlarının büyük bir kısmında artan insan aktivitesiyle, makiler bir zamanlar geniş ve zengin yaşam alanlarının daha küçük ve daha izole edilmiş bölgelerine itilmektedir. Ayrıca, genellikle sadece uyuyabildikleri, aynı zamanda oturup av veya potansiyel avcıları arayabildikleri orman alanlarında kendilerini güvende hisettikleri bilinmektedir. Bazı bölgelerde yerel halkın onları yiyecek için avladıkları da bilinmektedir.
Cadı Maki Hakkında İlginç Bilgiler
Cadı Maki, kendi vücut uzunluğunun 40 katından fazla mesafeleri atlamasını sağlayan alışılmadık derecede uzun bir ayak bileğine sahiptir.
Cadı Maki, gezegendeki en eşsiz primatlardan biridir ve vücut boyutlarına göre en büyük göze sahip memeli olarak bilinmektedir. (her bir göz beyninden daha ağırdır).