KAKADU PAPAĞANI

Bilimsel Sınıflandırması

Alem (Kingdom): Hayvanlar (Animalia)
Şube (Phylum): Chordata
Sınıf (Class): Aves
Takım (Order): Psittaciformes
Familya (Family): Cacatuidae

Genel Bilgiler

Avcı: Şahinler, kartallar, baykuşlar, yılanlar ve kediler
Yaşam Alanı: Ormanlar, korular ve ovalar
Beslenme Şekli: Hepçil
Ağırlık: 0,3 – 1,2 kg
Boy: 30 – 80 cm
Renk: Gri, beyaz, sarı, turuncu tonları
Yaşam Süresi: 25 – 60 yıl

Kakadu, kafasında tüy uzantısı olan akıllı ve konuşkan bir kuştur.
Sadık, sevecen ve oyuncu olan kakadunun yüksek enerjisi ve konuşkanlığı, zengin duygusal iç yaşamının bir yansımasıdır. Bu kuşlar oldukça arkadaş canlısı bir mizaca sahiptir ve bazen evcil hayvanlar olarak insanlar için iyi bir arkadaş olurlar. Asya Pasifik bölgesindeki doğal yaşam alanlarında, kakadular bazı kentsel ve banliyö bölgelerinde yaşayabilirler, ancak onların dağınık ve yıkıcı bir şekilde eğlenceli davranışları, yerel halk tarafından her zaman hoş karşılanmaz.

Kakadu papağanı, Cacatuidae ailesini oluşturan bir papağan türüdür. Adı, yerel Endonezya ismi kakaktua – papağan anlamına gelen ‘kaka’dan türetilen Hollandaca kaketoe kelimesinden gelmektedir. Şu anda yedi farklı cinse yayılmış 21 farklı yaşayan kakadu türü var.

Fiziksel Özellikleri ve Davranışı

Kakadu, büyük kavisli bir gagası, küçük yuvarlak gözleri ve diğerlerine ruh halini bildirmek amacıyla istediği zaman yükseltip alçaltabileceği ayrıntılı bir baş tüyü olan orta ila büyük boy bir papağandır. Kakaduların ayak parmaklarından ikisini öne, diğer ikisi de geriye dönüktür. Bu onların dalları sıkıca kavramalarını ve büyük bir hassasiyetle ağaçlara tırmanmalarını sağlar. Hatta  tırmanma ve yiyecekleri kavrama işini aynı anda yapabilme yetenekleri vardır.

Kakadu papağanı, diğer papağanlara kıyasla çok daha az renklere sahiptir. Diğer papağanlarda bulunan renkli dokulardan yoksun oldukları için genellikle basit siyah ve beyaz tonlarında olurlar. Bununla birlikte bazı türleri, kırmızı, mavi, sarı ve yeşil renklerde olabilir.

Ortalama olarak 30 – 80 cm uzunluğunda ve 0,3 – 1,2 kg ağırlığındadırlar.

Kakadular, büyük sürüler halinde toplanan oldukça sosyal hayvanlardır. Sürünün büyüklüğü, belirli bir alanda mevcut olan yiyecek miktarına bağlı olarak birkaç düzine ile binlerce arasında değişebilir.  Kakadular genellikle eşleri dışında güçlü bağlar kurmazlar. Doğal yaşam alanlarının yoğun bitki örtüsü aracılığıyla birbirleriyle iletişim kurmak için yüksek ve tiz sesler çıkarırlar. Bu sert sesler ruh hallerini iletmelerine, uyarı göndermelerine veya sosyal bağlar kurmalarına olanak tanır.

Başlarının üzerindeki tüyleri de kakadular için önemli sinyaller taşır. Tüyler yatay durumda olduğunda rahat veya uysal bir ruh haline işaret eder. Dik tüyler, kuşun çok heyecanlı veya stresli olduğunu gösterebilir.

Kakadular, mevsim değişikliklerine göre büyük sürülerle uzun mesafeler kat edebilen yarı göçebe kuşlardır. Göç etmeye istekli olmaları, türlere ve bölgedeki yiyeceklerin durumuna bağlıdır. Örneğin ormanda yaşayan türler, daha istikrarlı bir gıda arzı nedeniyle daha az göç etme eğilimindedir. Türü ne olursa olsun, kakadular gündüzleri neredeyse her zaman aktiftir ve geceleri yuvalarında dinlenirler.

Kakadular gezegendeki en zeki kuşlardandır. Bilim adamları, çubuklardan aletler üretebileceklerini gözlemlemişlerdir. . Araştırmalar, kakadunun bulmaca çözme ve nesne manipülasyonunda da usta olduğunu göstermektedir.

Kakadu Papağanı Nerede Yaşar?

Asya’da, kakadu yalnızca Pasifik bölgesinde yaşar. Türlerin çoğu Avustralya’da bulunur, ancak Filipinler, Yeni Gine, doğu Endonezya (esas olarak Sulawesi bölgesi) ve Solomon Adası gibi bazı dağınık adalar arasında geniş bir dağılıma sahiptirler.

Her tür, yağmur ormanları, çam ormanları, açık ovalar, okaliptüs bahçeleri ve mangrovlar dahil olmak üzere çok sayıda farklı doğal yaşam alanında yaşayabilirler. Ayrıca bazı dağlık bölgelerin alt yamaçlarında da yaşayabilirler. Kakadular yuvalara, ağaç oyuklarına veya yoğun bitki örtüsüne tünemeyi tercih eder.

Beslenmesi

Kakadunun ana besini meyveler, kuruyemişler, tohumlar ve köklerden oluşur. Kakadular et yemeye kendilerini mecbur hissederlerse, genellikle böcek tüketimine başvururlar. Bazı kakadular sadece belirli bitkilerle beslenebilir veya bulabildikleri her şeyle fırsatçı bir şekilde beslenebilir. Güçlü kavisli gagalarını ve büyük kaslı dillerini, kabukları açmak veya yerden kökleri ve böcekleri kazmak için araç olarak kullanabilirler.

Avcıları ve Tehlikeleri

Kakadular genellikle vahşi doğada şahinler, kartallar, baykuşlar, yılanlar ve büyük kediler tarafından avlanır. Tamamen savunmasız olmasalar da, daha küçük boyutları, sürüden ayrı olmaları durumunda büyük yırtıcılara karşı cazip hale getirir. Ayrıca hastalıklara ve enfeksiyonlara eğilimlidirler.

Kakadular binlerce yıldır insanlarla birlikte yaşamıştır. Bununla birlikte, büyük ölçekli avlanma ve arazi geliştirme, bazı sorunlara yol açmıştır. Özel yaşam alanı gereksinimleri nedeniyle ağaç kesimi, madencilik ve tarımdan kaynaklanan habitat kaybına karşı savunmasızlardır. Bir diğer büyük sorun da hayvan ticaretidir. Uluslararası hukuk, piyasada kakaduların yakalanmasını ve ticaretini ciddi şekilde kısıtlamaktadır, ancak yine de birçok bölgede yasadışı kaçak avlanma devam etmektedir.

Bazı çiftçiler, kakaduları ciddi zararlılar olarak görürler. İnsanlar, hasadı mahvetmelerini önlemek için onları zehirlemeye, vurmaya, yakalamaya veya basitçe korkutmaya başvurmuştur. İnsan yerleşimlerinin yakınında yaşarken, gagalarını törpülemek için mülke zarar verme, bahçelere zarar verme veya telleri çiğneme eğiliminde olabilirler. Bu bazen insanlarla bu kuşlar arasında huzursuz bir ilişkiye yol açmıştır.

Yaşam Döngüsü

Kakadular, eşleriyle yıllarca süren derin bağlar kurabilen, büyük ölçüde tek eşli hayvanlardır. Duygusal bağlılıkları o kadar güçlüdür ki bazen bir eşten ayrıldıktan sonra psikolojik olarak acı çektikleri bilinmektedir. Kakaduların eşlerini besleyerek ya da temizleyerek  kur yaptıkları bilinmektedir. Bu kur gösterileri, bağ kurulduktan sonra azalma eğilimindedir.

Çiftleşmeden sonra dişi, iki ila üç günlük aralıklarla bir ila sekiz yumurta bırakır. Her iki ebeveyn de kuluçka görevlerini paylaşabilir. Yumurtalardan çıkan yavrular, yiyecek için şiddetli bir rekabetle karşı karşıya kalır ve bazıları da ölür.

Yaşamlarının ilk birkaç yılında, genç kuşlar ebeveynlerinden değerli beceriler öğrenmeye başlayacaklardır. Yumurtadan çıktıktan sonraki ilk birkaç ay içinde uçuş tüylerini gelişir ve genellikle üç ila yedi yaş arasında cinsel olgunluğa ulaşırlar.

Kakadular, ortalama 25-60 yıl olmak üzere vahşi doğada onlarca yıllık uzun ömürlerin tadını çıkarır. Bazı bireylerin neredeyse insanlar kadar uzun yaşadığı da bilinmektedir.

İlginç Bilgiler

• Avustralya’da bir kakadu 120 yaşına ulaştı ve tüm zamanların en yaşlı kuşu oldu! Kakadu, Ukala Bennett olarak adlandırıldı ve vefat ettiğinde tüm tüylerini kaybetmişti!
• Kakadular, uluslararası evcil hayvan ticaretinde en popüler egzotik kuşlardan biridir.
• Kakadu kuşları, tırmanırken veya nesneleri tutarken bazen bir tür üçüncü bacak gibi davranan keskin bir gagaya sahiptir.
• Kakadular çok yavaş bir hızda tüy dökerler veya uçuş tüylerini değiştirirler. Bir türün tüy dökme sürecini tamamlaması tam iki yıl alır.

İnsanlarla İlişkisi

Kakadular, evcil hayvan olarak tutulan en yaygın papağanlar arasındadır. Pek çok insan, bir evcil hayvan için son derece meraklı, nazik ve nispeten uzun ömürlü oldukları için bu hayvanlardan hoşlanır. Bu yüksek bakım gerektiren hayvanlar, bol miktarda alan, ilgi ve arkadaşlığa ihtiyaç duyarlar. Son derece sesli doğalarına rağmen, insan konuşmasını, ses konusunda en usta papağan türleriyle aynı hassasiyetle taklit edemezler. Bu nedenlerle, yalnızca bakımları için önemli miktarda zaman ve kaynak ayırmaya istekli insanlar tarafından tutulabilirler. Bu türün yerine sultan papağanı, daha küçük boyutu nedeniyle evcil hayvan olarak bakımı en kolay tür olarak kabul edilir.

Kakadu Popülasyonu

Kakadu popülasyon sayıları türlere göre önemli ölçüde değişebilir. Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesine göre, yedi kakadu türü nesli tükenme tehdidi altındadır. Nesli tükenmeye en yakın türler sarı tepeli kakadu ve Filipin kakadudur. Her ikisi de nesli kritik seviyede tehlike altında olarak listelenmiştir. Endonezya adalarında yaşayan beyaz kakadu sayıları da nesli tükenme tehlikesi olan statüye hak kazanacak kadar düşmüştür.

Neyse ki, kakadu türlerinin çoğunluğu şu anda yok olma riski altında değildir.

Kakadu şu anda nüfus azalmasını engellemeye yardımcı olan uluslararası anlaşmalarla korunmaktadır. Çeşitli organizasyonlar ve hayvanat bahçeleri, kakaduları neslini kurtarmak ve üreme programları aracılığıyla genetik havuzlarını çeşitlendirmek için çalışmaktadır.