ASLAN

Aslanın Bilimsel Sınıflandırması

Alem (Kingdom): Hayvanlar (Animalia)
Şube (Phylum): Kordalılar
Sınıf (Class): Memeliler
Takım (Order): Etçiller
Familya (Family): Kedigiller
Cins (Genus): Panthera
Bilimsel Adı: Panthera leo

Aslan Hakkında Bilgiler

Av: Antilop, Yaban Domuzu, Zebra
Tehlike: Habitat kaybı
Yaşam Alanı: Açık ormanlık alan, çalılık, otlak
Beslenme Şekli: Etçil

Aslanın Fiziksel Özellikleri

Ortalama Yaşam Süresi:  8 – 15 yıl
Renk: Sarı, Kahverengi tonları
Boy: 1.4 – 2.5 m
Ağırlık: 120 – 250 kg
Hız: 55 km / s

Aslan, dünyadaki en büyük boyutlardaki ve en güçlü kedigillerden biridir. Afrika kıtasındaki ise en büyük kedilerdir. Büyük kedilerin çoğu yalnız avcılar olsa da, aslanlar aile gruplarında birlikte yaşayan inanılmaz derecede sosyal hayvanlardır.

İlginç Bilgiler

• IUCN, 1993 – 2014 yılları arasında aslan nüfusunun % 42 azaldığını tahmin etmiştir..Kaçak avlanma ve habitat kaybı nedeniyle, bugün 20.000’den az aslan kaldığı tahmin ediliyor.
• Aslanlar genellikle sosyal canlılar iken, gruplar genellikle % 80 dişilerden oluşur. Sekiz erkek aslandan yalnızca biri yetişkinliğe kadar hayatta kalır. Erkek aslan grupları bazen bir araya gelerek geniş toprakları kontrol eder. Güney Afrika’nın Kruger Ulusal Parkı’ndaki ünlü bir erkek aslan grubu 170.000 dönümlük bir alanı kontrol ediyordu ve 100’den fazla rakip aslan ve yavruyu öldürdüğü tahmin ediliyordu.
• Aslanlar uzun zamandır hayvanat bahçelerinde esaret altında tutulmaktadır. 18. yüzyıl İngiltere’sinde, Tower Menagerie’ye (Londra Hayvanat Bahçesi’ne) giriş ücreti para ya da aslanlara beslenmesi bir kedi ya da köpekti!

Yavru aslanlar rol yaparlar!

Aslan yavruları, birlikte av oyunları oynarlar ve bu da onların avlanma tekniklerini geliştirmelerine yardımcı olur. Yavrularda bu rol yapma yöntemi, annelerinin onların hazır olup olmayacağını belirlemelerine de yardımcı olur.

Aslanların kalpleri ve akciğerleri küçüktür. Bu yüzden gizlilik ve takım çalışması çok önemlidir. 

Aslanın altında yumuşak dokusu olan büyük pençeleri ve her bir parmağın ucunda koşmalarına, tırmanmalarına ve avlarını yakalamalarına yardımcı olan keskin geri çekilebilir pençeleri vardır ve aynı zamanda iyi savunma mekanizmalarıdır. Ayaklarının ve bacaklarının yapısı, 10 metrenin üzerindeki mesafeleri de atlayabilmelerini sağlar. Aslan kalpleri yaklaşık 1.175 gram ağırlığındadır ve vücut boyutlarına göre avladıkları otoburların çoğundan önemli ölçüde küçüktür. Kalplerinin ve akciğerlerinin kapasitesi çok yüksek olmadığı için kendilerini yalnızca küçük mesafeler için zorlarlar. Avına saldırmadan önce ona oldukça yaklaşmaya çalışırlar ve takım çalışması ile ava başlarlar.

Dünyanın en ünlü aslanı bir uçak kazasından kurtuldu.

Bir aslanın en ünlü tasvirlerinden biri, MGM stüdyolarında çekilen filmlerin başında kükreyen aslandır. 1927 yılında MGM bu aslanı tanıtım amacıyla ülke çapında gezdirdi, ancak San Diego’dan New York’a bir uçuşta uçak düştü. MGM aslanı uçak kazasından kurtuldu ve dört gün sandviç ve süt beslenmesiyle hayatta kaldı!

Aslanın Fiziksel Özellikleri ve Davranışı

Aslanların sarımsı kahverengi veya altın rengi kürkü vardır ve sonunda uzun bir tüy tutamı olan uzun bir kuyruğu vardır. Kürklerindeki işaretler, diğer kedigillerde olan kalın çizgiler ve lekelerden çok daha soluktur ve bu büyük etoburların uzun otlarda avlarını takip ederken görünmeden gitmelerine yardımcı olur. Aslanlar, etleri parçalamak için mükemmel şekilde tasarlanmış dört adet köpek dişi ve dört karnasiyal diş içeren toplamda 30 diş bulunan güçlü  çenelere sahiptir.

Aslan Yelesi
Erkek aslanlar dişilerden daha uzun ve ağırdırlar. Ayrıca yüzlerinin etrafında uzun tüylü bir yeleye sahiptirler. (kedigillerde erkeklerin ve dişilerin farklı göründüğü tek tür) . Testosteron seviyeleri ile bağlantılı olduğu düşünülen erkek aslanın yelesinin rengi sarıdan kırmızı, kahverengi ve siyaha kadar değişir ve başını, boynunu ve göğsünü örter.

Beyaz Aslanlar
Beyaz kaplan veya kara panter gibi, vahşi doğada renk mutasyonlarına sahip birkaç büyük kedi türü gözlenmiştir. Aynı şekilde, kürklerini aşırı derecede soluk bırakan, nadir görülen bir renk mutasyonu aslanlarda da vardır.

Albino olan beyaz kaplanların (yani tüylerinde renk pigmentleri bulunmayan) aksine, beyaz aslanların postu resesif özelliklerden kaynaklanır. Beyaz aslanların alışılmadık doğası, onların yakalanmasına ve 20. yüzyılın ikinci yarısında yaşamalarına neden olmuştur.

Bugün, birçok hayvanat bahçesi ve vahşi yaşam parkında beyaz aslanlar yetiştirilmektedir. Örneğin, Kuzey Amerika’da altı beyaz aslan, 2020 itibariyle Quebec, Montreal yakınlarındaki Parc Safari’de bulunuyor. Ancak, günümüzde Güney Afrika’daki ortamlara yeniden getiriliyorlar ve kendi doğal ortamlarında başarılı bir şekilde üreyip avlanabiliyorlar.

Aslan Kükremesi
Aslan kükremeleri son derece yüksek olabilir ve yaklaşık 114 desibele ulaşır. Kükreyişleri, insan işitme duyusunun acı eşiğini aşacak kadar yüksek! Aslan kükremeleri herhangi bir büyük kediden daha gürültülüdür ve yaklaşık 8 km uzaklıktan duyulabilir. Bu kadar yüksek ses seviyesinde kükreme yeteneği, aslanın ses kıvrımlarındaki benzersiz uyarlamalardan kaynaklanmaktadır. Aslanlar genellikle bir uyarı olarak veya bölgelerini savunmak için kükrer. Aslan kükremesi bu kadar uzun mesafeler kat edebildiğinden uyarmanın da ötesinde aile üyelerinin birbirlerini bulmalarına da olanak tanır.

Aslan Nerede Yaşar?

Tarihsel olarak Aslanlar, Afrika’nın çoğunda ve hatta Avrupa ve Asya’nın bazı bölgelerinde de bulunurdu. Ancak günümüzde yalnızca Sahra altı Afrika’daki ülkelerde bulunan Afrika Aslanı popülasyonu izole bir alanda yaşamaktadır. Hindistan’daki Gir Ormanı’nın ücra bir bölümünde yaşayan küçük bir Asya Aslanları popülasyonu da vardır.

Azalan sayılarına rağmen, Aslanlar aslında ihtiyaç duydukları sıvının çoğunu yiyeceklerinden alırken çok kuru iklimlerde de yaşayabilen inanılmaz derecede uyumlu hayvanlardır. Açık ormanlık, çalılık ve uzun otlak alanları tercih ederler. Bu bölgelerde çok çeşitli avları vardır.

Aslanın Avı, Avcıları ve Tehditleri

Aslan, kendisini ayakta tutabilmek için diğer hayvanları yiyerek hayatta kalan büyük ve etçil bir hayvandır. Beslenmesi bufalo, antiloplar ve hatta zürafalardan oluşur. Bölgelerindeki av türlerinin bolluğuna ve çeşitliliğine bağlı olarak, Aslanlar açık otlaklarda ceylan, zebra ve yaban domuzu sürülerini takip ederler. Avlarını yakalamayı başardıklarında erkek aslanlar önce dişi aslanların yemesine izin verebilir.  Yavrular ise en son geriye kalanları yerler.

Diğer kedigillerin aksine, Aslanlar yalnız avcılar değildir. Dişi Aslanlar, farklı bir role sahip olan her dişi ile avlarını kovalamak ve yakalamak için birlikte çalışır. Bu strateji, olduklarından hem daha hızlı hem de çok daha büyük hayvanları öldürmelerine olanak tanır. 1.300 aslan avı üzerinde yapılan bir araştırmada, bireysel olarak avlandıklarında avlardaki başarı oranlarının % 17-19 olduğu, gruplar halinde avlanırken ise bu oranın %30 lara çıktığı görülmüştür.

Ortalama olarak, aslanlar günde 8 – 9 kg et yerler. Erkekler günde yaklaşık 43 kg, dişiler ise 25 kg yiyebilir.

Aslan, çevresi içindeki en baskın avcıdır. Yani diğer hayvanların onlar için çok az tehdit oluşturduğu veya hiç tehdit oluşturmadığı anlamına gelir. Özellikle avlanma durumlarında yalnız olduklarında sırtlarn grupları onara ölümcül zararlar verebilirler.

Diğer türlerden daha çok, aslanlar için en önemli tehdit diğer aslanlardır. Güney Afrika’daki Sabi Sands’te bir grup erkek aslan, 170.000 dönümlük bir alana yayılan bir bölgede 100’den fazla aslanı öldürdüğüne inanılan bir grup kurdu. Erkek aslanlar, grupların kontrolünü ele geçirmeye çalışırken sıklıkla birbirlerini öldürür ve daha sonra kendilerine ait olmayan yavruları da öldürür.

Aslan sayıları, vahşi köpeklerden ve sırtlanlardan geçen hastalıklardan da ciddi şekilde etkilenmiştir ve 1.000’den fazla sayıda aslan, 1993 ile 1997 yılları arasında köpek hastalıklarından ölmüştür.

Aslan Popülasyonu

Diğer büyük kedi türleri gibi aslan da habitat kaybı ve avlanma tehdidi altındadır. IUCN’nin son değerlendirmesi, yetişkin nüfusun 23.000 ila 39.000 arasında göstermektedir Günümüzde aslanlar nesil tehlikesi olarak “Savunmasız” olarak listeleniyor ve “Tehlike Altında” ilan edilmesinin bir adım ötesindedir.

Afrika aslanının nüfusu muhtemelen 20.000’in üzerindeyken, Asya aslanı alttürlerinin sadece 600 bireyden oluştuğu tahmin edilmektedir. Asya aslanları, Hindistan’da sadece 1.400 km kare büyüklüğünde vahşi yaşam koruma alanında yaşarlar.

Soyu Tükenmiş Aslan Türleri
Bilim adamları, 10.000 yıl önce aslanların insanlar dışında en fazla sayıdaki memeli olduğunu tahmin etmektedir.

Berberi Aslanı
Berberi aslan, Afrika’nın Kuzey Kıyısı boyunca Mısır’dan Fas’a kadar uzanan bir yelpazede yaşardı. Yakın zamana kadar, aslanın farklı bir alt türü olduğuna inanılıyordu ancak araştırmalar genetik olarak Asya aslanlarına benzediğini göstermektedir.

Mağara aslanı (Panthera leo spelaea)
Mağara aslanı, Avrasya boyunca Alaska’ya uzanan ve yaklaşık 12.000 yıl önce nesli tükenen bir aslan türüdür. Tür, Avrupa’nın tamamında yaşamıştır ve bu bölgedeki aslanların arkeolojik çizimlerinin çoğu mağara aslanlarını tasvir etmektedir. Tür, günümüzün hayatta kalan aslanlarından daha büyüktü. Son yıllarda, Rusya’nın donmuş toprak tabakasında bir dizi donmuş mağara aslanı yavrusu keşfedilmiştir.

Amerikan aslanı (Panthera leo atrox)
Yaklaşık 12.000 yıl önce küresel iklim değişikliği döneminde ortadan kaybolan bir başka aslan türü olan Amerika aslanları, günümüzün modern Amerika Birleşik Devletleri ve Meksika’da yaşamışlardır. Amerikan aslanı, en büyük aslan türü olduğu için dikkat çekicidir. Yaşam alanı, bizon, geyik ve hatta mamutlar gibi büyük memelilerin yaşadığı geniş otlaklardı. Bu yönleriyle günümüz Afrika aslanına benziyorlardı.

Aslanın İnsanlarla İlişkisi

Aslanlar için en büyük tehdit, onları öldüren insanlardır. Aslanlar yüzyıllardır insanlar tarafından beğenilmiş, simgeler haline getirilmiş ve aynı zamanda korkulmuştur. Ancak hem avlanma hem de büyüyen insan yerleşimleri nedeniyle aslanlar doğal alanlarının büyük bir kısmından silinmiştir.

İnsanları genel olarak bir av olarak görmeseler de, Afrika Aslanlarının yiyecek bulmak için köylere gizlice girdiği ve her yıl 700 kişiye saldırdığı biliniyor. Aslanlar sadece Tanzanya’da yılda 100 insan ölümünden sorumludurlar. 1898’de Kenya’daki iki Aslan yaklaşık 9 aylık bir süre içinde 130’dan fazla demiryolu işçisini öldürmesi ve yemesiyle ünlenmiştir.

Aslanların nesli tehlikede mi?

Bugün aslan, IUCN tarafından yakın gelecekte doğal ortamında neslinin tükenme tehlikesi olduğu için  “Savunmasız” bir hayvan olarak listelenmiştir.  Aslan popülasyonu, avlanma ve habitat kaybından dolayı 1993-2014 yılları arasında yaklaşık % 42 oranında azalmıştır.

Aslan vs. Kaplan: En baskın avcı hangisi?

Aslanlar ve kaplanlar en büyük iki kedi olarak genellikle birbirleriyle karşılaştırılır. Fakat yaşam alanları çok da örtüşmediği için birbirlerine denk gelmeleri zordur. Bunun nedeni, Asya aslanlarının uzun zamandır kaplanların menzilinin dışında kalan Hindistan’ın Gir Ulusal Parkı bölgesinde yaşamalarıdır..

Doğada bu iki tür arasında güçlü bir rekabet olmamasına rağmen, esaret altında olduklarında bazı olaylar meydana gelmiştir.. Roma imparatorları, türleri birbiriyle dövüşmüştür. Daha modern zamanlarda ise 2010 yılında Atatürk Orman Çiftliği Hayvanat Bahçesi‘ndeki bir Bengal kaplanı aslan kafesine girdi.  Aslanı boynuna tek bir pençe darbesiyle öldürdü.

Erkek kaplanla dişi aslan çiftleşmesinden doğan meleze tigon (aklan) adı verilir. Tigon, aslan (lion) ve kaplan (tiger) kelimeleri birleştirilerek türetilmiştir. Erkek aslanla dişi kaplan çiftleşmesinden doğan meleze ise liger (kaslan) adı verilir. Tigon gibi liger de aslan ve kaplan kelimelerinin birleştirilmesiyle türemiştir. İki türün çiftleşmesinden doğan bütün yavrular gibi tigonlar ve ligerlar da kısırdır.

Liger nedir?

Erkek aslan (lion) ve dişi kaplan (tiger) çiftleştiğinde, yavruları “liger” (kaslan) olarak bilinir. Dişi aslan ve erkek kaplan çiftleştiğinde ise yavrularına “tigon” (aklan) denilir. Yaklaşık 7 milyon yıl önce aslanlar ve kaplanlar tür olarak ayrışmışlardır ama birbirleriyle üreyebilirler. Bilinen tüm ligerler esaret altında tutulan türlerden yaratılmıştır ve ligerler 200 yıldan daha eski bir tarihe dayanmaktadır.  Ligerlerin en belirgin özelliği muazzam büyüklükleridir, aslanların iki katı ağırlığa sahip olabilirler ve şimdiye kadar gözlemlenen en büyük kedilerdir. İki türün çiftleşmesinden doğan bütün yavrular gibi tigonlar ve ligerlar da kısırdır.